Wyszukaj
Zmień rozmiar czcionki
Wersje kontrastowe
Ryszard Palacz (ur. 1935 r. w Bydgoszczy) tytuł magistra filozofii zdobył w roku 1957 na Uniwersytecie Warszawskim. Doktorat obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, jego promotorem był prof. Jan Legowicz, a recenzentami prof. Marian Plezia i prof. Leszek Kołakowski. W IFiS PAN prof. Palacz uzyskał również habilitację. Mianowanie na profesora nadzwyczajnego nastąpiło w 1989 r., a na profesora zwyczajnego w roku 1997.
Prof. Palacz na uczelniach zagranicznych spędził w sumie 16 lat. M.in. w Pontifical Institute of Mediaeval Studies w Toronto i Thomas Institut w Kolonii. Jest członkiem Società Tommaso d'Aquino w Rzymie i Societé Internationale pour l'Etude Philosophie Médièvale w Louvain. Przez szereg lat był także redaktorem naczelnym lub sekretarzem redakcji takich pism jak: Mediaevalia Philosophica Polonorum, Studia Mediewistyczne, Studia i Materiały do Dziejów Filozofii w Polsce, Humanitas.
Prof. R. Palacz jest autorem szeregu prac naukowych. Od wydań rękopisów, poprzez studia monograficzne, aż po syntezy myśli średniowiecznej. Z książek wymieńmy: Od wiedzy do nauki (1979), Filozofia polska wieków średnich (1980). Wśród publikacji prof. Palacza znajdziemy ponadto artykuły poświęcone starożytności, myśli nowożytnej i współczesnej, wydawane w języku francuskim, niemieckim, rosyjskim, nawet po hiszpańsku. Wśród prac mniej specjalistycznych znajdują się: Abelard (1965) i Ockham (1982), książki wydane w znanej serii Myśli i Ludzie Wiedzy Powszechnej, oraz pięć wydań Klasyków filozofii.
 |
 |
 |
Kiedy prof. Palacz związał się z Zieloną Górą, od początku współtworzył Instytut Filozofii. Przez te lata (od 1991), jako kierownik Zakładu Historii Filozofii, prowadził wykłady oraz seminaria, z historii filozofii, filozofii starożytnej, średniowiecznej, nowożytnej, filozofii polskiej, a także translatoria. Prof. Palacza wypromował w Zielonej Górze kilku magistrów oraz jednego doktora, służył także zielonogórskiej filozofii swoim doświadczeniem.
Więcej informacji nt. działalności naukowej prof. Ryszarda Palacza można znaleźć w artykule, który ukazał się w Miesięczniku UZ, kiedy Profesor odchodził na emeryturę. Wtedy też udzielił wywiadu zielonogórskiemu miesięcznikowi PULS.
Filozofowie, którzy opisani są w tym tomie, żyli w różnych okresach historycznych. O każdym możemy powiedzieć, że był dzieckiem swojej epoki, wyrażał niepokoje własnego pokolenia i czasu. Ale mimo tej bogatej różnorodności pytań i odpowiedzi znajdziemy w ich twórczości mniej lub bardziej jawne dążenie do poznania dwóch tajemnic. Pierwsza dotyczy rzeczywistości, druga obejmuje wszystkie pytania odnoszące się do samego człowieka. Każdy z nich formułował mniej lub bardziej trafne hipotezy i dlatego też, to, co zwiemy skrótowo historią filozofii, możemy ujmować jako dzieje prób rozlicznych, wielokrotnie falsyfikowanych prób zrozumienia świata i człowieka. Zadanie powyższe wymaga oczywiście poznania pojęć i sposobów ich użytkowania. Ale badanie samego języka nie może zastąpić filozofii! Świat realny istnieje przecież niezależnie od naszego doświadczenia, i wszelkie inne koncepcje najczęściej wynikają z fałszywej teorii znaczenia. Ale to są już zagadnienia szczegółowe. (Ze Wstępu)
Klasycy filozofii. Biografie - poglądy - pojęcia, wydanie piąte poprawione i uzupełnione, IURIS, Warszawa-Poznań 2005.
Krótkie omówienie tej książki ukazało się w zielonogórskim miesięczniku PULS.
Wybór tekstów ma ułatwić wszystkim zainteresowanym zapoznanie się z fragmentami dzieł polskich filozofów tworzących w okresie od XIII do XX wieku. Ma służyć głównie studentom. [...]
Czytelnikowi należy się kilka zdań wyjaśniających zasady wyboru, bo każdy spotkał już się z podobnym opracowaniem. Większość z nich zbudowana jest na zasadzie doboru małych fragmentów, często parozdaniowych, które tworzą kilkustronicowy zbiór. Zebrane drobne fragmenty przypominają niekiedy swoją lakonicznością te, które zachowały się z dzieł Heraklita.
Przygotowując niniejszy Wybór przekonałem się, że taka metoda jest niewłaściwa. Trzeba wyselekcjonować większe fragmenty, w miarę możliwości pełne lub samodzielne rozdziały i to bądź z prac najważniejszych w twórczości danego filozofa, bądź też znaczących dla jego czasów. Zdarza się często, że historyk filozofii lepiej od autora, który przecież już nie ma wpływu na recepcję swoich pism, dostrzega zagadnienia i prace filozoficzne epoki, które czas ochronił od zapomnienia. (Ze Wstępu - Do Czytelnika)
Wybór tekstów filozofów polskich, [wybór, wprowadzenie, komentarz], ZCO, Zielona Góra 2002.
Historia filozofii nie zapisała samych sukcesów. Jest także historią błędów, które warunkują sformułowanie poprawnych wyjaśnień i uogólnień. Systemy filozoficzne nawet te, które zostały zweryfikowane, nie giną w mrokachniepamięci, pozostawiają bowiem dziedzictwo pojęciowe, metody, wyniki, które różnymi drogami wchodzą do dziedzictwa filozofii, wzbogacają kulturę. Tę powszechną i tę narodową.
Uważałbym swoje zadanie jako autora tej książki za spełnione, jeśli stanie się ona zachętą dla bliższego poznania dorobku polskiej filozofii. Zależy mi także na tym, aby czytelnik sięgnął również do bibliografii pozycji wykorzystanych w pracy nad tą książką.(Ze Wstępu)
Klasycy filozofii polskiej, ZCO, Zielona Góra 1999.
Istnieje dość rozpowszechniony pogląd na dzieje filozofii. Głosi on, że stanowią one zapis ludzkich omyłek, bo przecież do żadnej konstruktywnej i cennej wiedzy nie doprowadziły. Prawdą jest, że z tej wiedzy niewiele wynika dla jednostki, hic et nunc, co mogłoby pomóc w jej losie, jeśli los ten ograniczymy jedynie do ekonomicznych aspektów naszej egzystencji. Namawiałbym jednak czytelników, aby zechcieli spojrzeć na dzieje filozofii z odmiennej perspektywy, która ukazuje bogactwo propozycji i postaw wobec świata i drugiego człowieka. Pozwala to na ich ponowne przemyślenie i na własne myślenie. Każdy ma szansę odnaleźć własną drogę...
Klasycy filozofii. Biografie - poglądy - pojęcia, wydanie czwarte zmienione i rozszerzone, ZCO, Zielona Góra 1997, 2000.
Klasycy filozofii, wydanie trzecie zmienione, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 1995.
Mimo [...] niepewności, unikając bezdroży nie kończących się polemik jesteśmy zgodni co do tego, że Sokrates jest niewątpliwie postacią historyczną. Był wielkim człowiekiem, ale świadomym swoich ułomności. Zdarza się to rzadko. Fascynuje jednych, przeraża innych, którzy jak Nietzsche przyznają, że jest mu bliski i dlatego walczą z nim, tzn. z jego programem i ideami. Stoi on na początku filozofii i etyki w obronie pewnych zasad, które ludzkość przyjęła do swego dziedzictwa. Broni bowiem godności ludzkiej a więc wartości, które były niekiedy i będą zapewne cenione bez względu na oficjalnie uznawane i głoszone normy. (s. 35)
Sokrates, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 1994, Humanitas - nowa seria.
